خوابیدن و آداب آن در سیره ائمه اطهار (ع)
خواب و استراحت نیز از زمره اموری است که مربوط به شئون هر فرد است و در این زمینه هم آدابی از سوی شرع وارد شده است که در موارد هشتگانه زیر برخی از مهمترین آنها دسته بندی شده است.
خوابیدن و استراحت کردن یکی از نیازهای جسمی آدمی است که مایه ی آرامش خاطر و تسکین روان و تجدید قوای اوست. و جعلنا نومکم سباتا» (نبا/ 9). این پدیده تا بدانجا دارای اهمیت و شگفت آور است که خدای متعال آن را یکی از نشانه» های خود برشمرده است تا اهل بصیرت با تامل در آن متذکر تدبیر بی نقص خدای تبارک و تعالی شوند و در نتیجه پی به حکمت بالغه و ربوبیت او برند. و من آیاته منامکم باللیل» (روم/ 23)در ذیل برخی از آداب خوابیدن که در لسان اهل بیت (ع) بیان شده و یا در سیره ایشان مشاهده شده، ذکر می شود:
1. چگونگی خوابیدن: رسول خدا (ص) خطاب به امام علی (ع) می فرمایند: ای علی! خوابیدن بر چهار نوع است: خواب پیامبران بر پشت، خواب مومنان بر پهلوی راست، خواب کافران و منافقان بر پهلوی چپ و خواب شیطان ها بر رویشان است.»
1امام صادق (ع) در بیان سیره نبی مکرم اسلام (ص) در وقت خواب می فرمایند: رسول خدا (ص) هرگاه می خواست بخوابد مسواک می زد و به رختخواب می رفت، و بر پهلوی راستش می خوابید و دست راستش را زیر گونه راستش می نهاد.
2همچنین امام صادق (ع) توصیه می فرمایند که سالمندان با شکم انباشته تری از غذا بخوابند تا خواب بهتری داشته باشند.3
2. مکان خواب: از خوابیدن به صورت تنها در یک مکان 4 یا در جای بلندی که حفاظ ندارد 5 یا روبروی تابش مستقیم آفتاب 6 نهی شده است.
3. وقت خواب: امام باقر (ع) می فرمایند: خواب در ابتدای روز مایه نادانی، خواب قیلوله در نیمروز نعمت، و خواب پس از عصر مایه ابلهی، و خواب میان مغرب و عشا موجب محرومیت از روزی است.7
4. میانه روی در خواب: رسول خدا (ص) میفرمایند: خدا سه چیز را دوست دارد: کم گویی، کم خوابی و کم خوری.8 همچنین فرموده اند: یکی از بدترین چیزهایی که درباره امتم هراس دارم، پر خوابی است.9امام باقر (ع) نیز می فرمایند: چهار چیز است که مقدار کم آن ها هم بسیار است: آتش، خواب، بیماری و دشمنی.10
5. خواب پریشان: امام صادق(ع) می فرمایند: پنج گروه هستند که خواب راحت ندارند و به خواب نمی روند: 1. کسی که قصد کشتن کسی را داشته باشد، 2. کسی که مال زیادی داشته باشد و امینی را برای سپردن مال بدو نیابد، 3. کسی که در میان مردم دروغ و بهتان زیاد گفته باشد، 4. کسی که زیاد بدهکار باشد و پولی هم نداشته باشد، 5. و کسی که عاشق محبوبی باشد و از فراق او بترسد.11
همچنین امام صادق (ع) برای چاره ی خواب پریشان خواندن آیه 10 سوره مجادله و این دعا را توصیه کرده اند: عذت بما عاذت به ملائکه الله المقربون و انبیاء وه المرسلون و عباده الصالحون من شر ما رایت و من شر الشیطان الرجیم»12
6. کاستن از خواب برای مناجات با خدا: در حدیثی قدسی آمده است: ای موسی دروغ می گوید کسی که ادعا می کند که مرا دوست دارد، اما چون شب فرا می رسد تمام آن را می خوابد. مگر نه اینکه هر محبی طالب گفتگو با محبوب خود در شبانگاهان است؟عبادت در شبانگاه تا آن حد از اهمیت برخوردار است که خداوند، نماز شب را برای تکامل معنوی بیشتر رسول خدا (ص) بر ایشان واجب ساخت.
7. باز گذاشتن دهان در حین خواب: حضرت عیسی (ع) به مردم شهری رسیدند که دندان هایشان زرد و معیوب و چهره هایشان متورم بود. حضرت (ع) بدیشان توصیه نمودند تا به هنگام خواب دهان خود را باز نهند تا به این عارضه دچار نشوند.13
8. ذکرخدا پیش از خواب: گذشته از آنکه به خواندن سوره های مسبحات» قبل از خواب تاکید شده است، در حدیثی از رسول خدا خطاب به حضرت زهرا (س) آمده است که خواندن سه مرتبه سوره توحید (که به منزله ختم قرآن است) و صلوات بر پیامبر اسلام و سایر انبیاء (که مایه جلب شفاعت انبیای الهی است) و استغفار برای مومنان (که موجب خشنودی آنهاست) و ذکر تسبیحات اربعه (که مترادف با ثواب حج و عمره است) از جمله آداب پیش از خواب است.14
منابع:1. من لایحضر، ج 4، ص3652. مکارم الاخلاق، ص 2913. همان، ص 1474. من لایحضر، ج2، ص2775. الجامع الصغیر، ج2، ص 7076. حلیه المتقین، باب خواب، ص 2397. من لایحضر، ج1، ص5028. تنبیه الخواطر، ج2، ص 1219. الجامع الصغیر، ج1، ص 4910. خصال، ص 23811. حلیه المتقین، ص 23812. کافی، ج 8، ص 14213. مفاتیح الجنان، اعمال موقع خواب، ص 123214. همان
تجربیات افرادی که از دستورات استاد فقید طب سنتی سید باقر استفاده کردند
خواب ,ص ,ع , ,خدا ,کسی ,است که ,می فرمایند ,کسی که ,خدا ص ,صادق ع
درباره این سایت